Peter Verstraeten: ‘Vanaf nu zal ik meer tussen de lijnen moeten lezen’

EDEGEM – Voor ons derde weekendinterview trokken me naar Edegem, of moeten we zeggen ‘Metsu Village’? De partij met de minste stemmen maar die toch deel uitmaakt van de gemeenteraad is er – net zoals in Mortsel – waar we vorige week Livia Moreau gingen opzoeken – de OpenVLD. In de vorige legislatuur maakten de liberalen, samen met N-VA en Groen, deel uit van de meerderheid. Nu behaalden de rechtsnationalisten een monsterscore. Ze maakten van hun absolute meerderheid gebruik om alleen te besturen. Na achttien jaar schepen werd de enige verkozene van Open VLD,  Peter Verstraeten, naar de oppositiebanken verwezen. Wij gingen met hem praten op zijn kantoor in Antwerpen.

‘Ik heb inderdaad drie legislaturen lang deel uitgemaakt van het bestuur: twaalf jaar onder een CD&V-burgemeester, de laatste termijn onder Koen Metsu. De periode 2013-2018 schonk me met voorsprong het meeste voldoening omdat de OpenVLD – ondanks het feit dat we maar één zetel hadden – toch één en ander uit de brand kon slepen. Ik was eerste schepen en bevoegd voor financiën, ruimtelijke ordening en rechtszaken.  De drie partijen hebben in een goede verstandhouding samen bestuurd. De burgemeester liet zijn vak-schepenen werken.’

Peter Verstraeten is een man van oneliners. Eén ervan heeft hij overgenomen van Steve Stevaert (sp.a): ‘Je gaat niet op jacht met de fanfare op kop want dan schiet je niet veel’, vrij vertaald: ‘je kondigt niet iets met veel kabaal aan want dan mislukt het.’ ‘Zo heb ik ook bestuurd. In dossiers met betrekking tot ruimtelijke ordening moet je spreken met buren, studiebureaus,…. Je kan dus werken in de luwte. Dat heeft zo zijn voordelen maar ook één groot nadeel: je werk valt veel minder op. Werken in de schaduw is ook inherent aan mijn beroep van advocaat.‘

Verstraeten was in 2012 de mentor voor de vele nieuwverkozenen van N-VA. Wat opviel tijdens het verkiezingsdebat in Jeugdhuis ’t Varken was dat het duo Metsu-Verstraeten het over zowat alles eens was. ‘Ik heb dan ook nooit de ambitie gehad om de burgemeester het vuur aan de schenen te leggen. Ik vind dat hij schitterend werk verricht. Ik moet zelfs een beetje oppassen dat ik hem niet teveel bejubel want anders denken ze binnen mijn partij nog dat ik ga overstappen. N-VA behaalde achttien van de 27 zetels of 51,3 procent van de stemmen. Metsu zorgde – dankzij zijn 5 361 voorkeurstemmen – voor twaalf zitjes. Daarom begrijp ik ook het standpunt van de N-VA dat ze alleen verder willen. Dat wil echter niet zeggen dat ik het een gezonde situatie vind dat één partij alles voor het zeggen heeft.’

Hij zal nu een totaal andere rol moeten vervullen in de oppositie. ‘Indien je ons programma naast dat van N-VA legt zie je niet veel verschillen. Nieuw voor mij is dat ik niet elke dag meer met politiek zal bezig zijn. Ik zal nu ook meer tussen de lijnen moeten lezen en uiteraard zal ik de bevoegdheden die ik had en die nu naar Sofie De Leeuw (ruimtelijke ordening) en Lawrence Vancraeyenest (financiën en juridische zaken) zijn gegaan, nauwlettend opvolgen. Vooral het bewaken van het gemeentelijk geld was mijn stokpaardje en men zal toch moeten oppassen dat men niet teveel personeel gaat aanwerven. Belfius heeft een studie uitgevoerd over de uitgaven in vergelijkbare gemeenten, de cluster. In Edegem liggen de personeelskosten 25 procent en de werkingskosten twintig procent hoger dan in vergelijkbare gemeenten. Men moet zien wat belangrijk is en wat niet. Zijn er samenwerkingen mogelijk met andere gemeenten bijvoorbeeld? Het is ook niet nodig om op elk vakgebied de beste van de klas te zijn. Indien je de financiën onder controle wil houden moet je er ook naar handelen. Dat kan alleen maar op twee manieren:  door meer geld binnen te halen of door minder uit te geven. Evident is meer geld binnenhalen voor de Open VLD onbespreekbaar.’

MEERWAARDEBELASTING

Peter Verstraeten denkt dat hij de enige liberale politicus is die zich populair heeft gemaakt door een meerwaardebelasting in te voeren. ‘In 2001 ben ik in het bestuur gestapt met twee leidraden: ik trachtte mijn schepenambt te bekijken als een zitje in de raad van bestuur van Edegem en politieke beslissingen mochten nooit bijdragen tot de verrijking van personen of bedrijven. Neem het project Prins Boudewijnlaan. Dat was een recreatief woongebied. De grond had er een waarde van veertig euro per vierkante meter. Door er bouwgrond van te maken was die plots 500 euro waard. En dan heb ik gezegd: op die meerwaarde heffen wij twintig procent belasting. Hierdoor hebben wij de gemeentekas kunnen spijzen met 3,5 miljoen euro. Uiteraard was de ontwikkelaar daar in eerste instantie niet gelukkig mee, want hij had liever alle centen in handen gehad, maar uiteindelijk was het een win-win-situatie voor iedereen.’

Keren we even terug naar de verkiezingen van 2012. Nieuwkomer N-VA behaalde uit het niets twaalf zetels, CD&V2650 negen. Verstraeten besloot om, als enige uit de vorige bewindsploeg, mee deel uit te maken van de nieuwe meerderheid N-VA-Groen, zeer tegen de zin van de vorige burgemeester Koen Snyders (CD&V). ‘Kijk, je kan beter in de tent zitten dan er tegen te plassen.’ Uiteraard begreep ik zijn ontgoocheling. De huidige en de vorige burgemeester zijn twee totaal verschillende persoonlijkheden. Terwijl Snyders me niet altijd mijn vleugels liet spreiden, knuffelde Metsu mij bij manier van spreken dood. N-VA was toen een samenvoeging van de Vlaams-nationalisten en Edegem Anders, waar Koen zijn politieke carrière trouwens is gestart. Wij leerden hem toen al kennen als een gedreven oppositielid die altijd met een oplossing naar voor kwam maar door de meerderheid niet werd gehoord. Ik herinner me dat hij me zei,  kort nadat hij geïnstalleerd was als burgemeester: ‘die mannen van de vuilnisdienst hebben toch een zware job.’ En wat deed hij? Hij reed een dag met hen mee. Zo win je krediet natuurlijk.’

Peter Verstraeten dringt al jaren aan om een kerntakendebat te organiseren maar krijgt geen gehoor. ‘Ik doe mijn best om dat van de grond te halen maar helaas. Een belastingvermindering moet meer zijn dan een populistische maatregel. Onze leningen van vandaag worden morgen de schulden en dus de belastingen van onze kinderen. Daarom ben ik fier dat ik de afgelopen legislatuur de schulden met acht miljoen euro, of één derde, heb verminderd. Ik hoop van harte dat er geen belastingverhoging komt. In ons zal de N-VA een perfecte partner vinden om de accijnzen laag te houden.’

Open VLD kantte zich in haar verkiezingsprogramma ook tegen nieuwe verkavelingen. ‘Ruimtelijke ordening is geen eenvoudige materie. Je riskeert om te clashen. Maar in de voorbije achttien jaar is dat nooit gebeurd. Ik heb problemen aangepakt door een draagvlak te creëren met comités en buren en daarna pas een plan op te maken. Bijna altijd gebeurt het andersom maar dat zorgt voor wrevel. Op die manier hebben we een aantal grote projecten kunnen realiseren zoals de Drie Eikenstraat, het Elysa Park, Buizegem en de Agfa-site, die volledig uit beton bestond en nu voor 40 procent groen wordt.’

VERKEERD GEPRONOSTIKEERD

Voor Peter Verstraeten moet Edegem een gezellige gemeente blijven. ‘Noem het mijn blauwgroene draad: wij moeten een dorp zijn en de invloeden van een stad buiten houden. Wat nu groen is moet groen blijven. Rond het domein Hof Ter Linden zal nooit mogen worden gebouwd.’

Nu, ook Groen was het vaak eens met de plannen van N-VA. Alleen wanneer het over de verbindingsweg gaat staan N-VA en Open VLD enerzijds en Groen anderzijds lijnrecht tegenover elkaar. ‘Wij vinden die weg een goed idee. Ik denk dat iedereen zijn standpunten hierover al duidelijk heeft gemaakt. Alleen is de grote vraag waar hij zall worden aangelegd want wij willen ook dat de vallei van de Edegemse beek wordt beveiligd.’

Ook het onderhoud en her-aanleggen van voet- en fietspaden staat in het blauwe verkiezingsprogramma al zijn ze daar niet alleen mee natuurlijk. ‘Uiteraard niet. Nu, voor de burger kan het niet snel genoeg gaan. ‘Waarom wordt er in die straat wel gewerkt en in de mijne niet?’, vraagt die zich af. Edegem telt ongeveer 200 straten. Indien je er nu elk jaar een aantal aanpakt dan kom je er uiteindelijk wel hoor want nogmaals: pas op hoeveel centen je daaraan uitgeeft. Op dat vlak stel ik me ook vragen bij de belofte van de burgemeester om meer politieagenten aan te werven. Ook dat kost geld. En neem nu het aantal personeelsleden. Volgens mij hoeven eer geen bij te komen. Onlangs moest ik op gemeentelijke dienst zijn. Hoe vaak gebeurt zoiets? Misschien één keer om de vijf jaar. Dan kan ik heus wel vijf minuten wachten. Daar hoeft geen bediende bij te komen die ervoor zorgt dat ik na twee minuten wordt geholpen.’

Wat ons opvalt nadat we drie gemeentes (eigenlijk één gemeente, één district en één stad) hebben doorgelicht is dat Open VLD bijzonder veel jongeren op zijn lijst heeft. Zowel in Wilrijk, Mortsel als Edegem was dat het geval. ‘De jeugd stemt ofwel blauw, ofwel groen. Vergeet niet dat wij een volledige lijst hebben kunnen indienen wat niet zo vanzelfsprekend is. Het mooie is dat die mensen na 14 oktober het hoofd niet hebben laten hangen maar juist de mouwen hebben opgestroopt om ervoor te zorgen dat Open VLD er over zes jaar terug staat. Dat neemt niet weg dat nieuwe liberale krachten nog steeds welkom zijn.’

De teleurstelling om na achttien jaar niet meer mee aan de touwtjes te kunnen trekken ebt weg, de evaluatie van de verkiezingsuitslag is gemaakt. ‘Ik dacht dat we vooruit zouden gaan.’ (maar Open VLD zakte met 1,75 procent). ‘Ik ging ervan uit dat de oppositiepartijen zouden verliezen en dat de winst zou worden verdeeld onder de drie coalitiepartners. Niet dus. N-VA ging met alles lopen.’ Ook Groen won overigens een zetel. Gevraagd naar een positieve afsluiter antwoordt Peter dat het hem enorm veel plezier deed dat de administratie (de ‘werknemers’ van de gemeente) de drie uittredende schepen hebben verrast met een aantal persoonlijke attenties met als kerst op de taart het toekennen van een symbolische straatnaam. (EM)