Bonoboverblijf in ZOO Planckendael is nu het grootste ter wereld

MECHELEN – Het nieuwe bonoboverblijf Expeditie Bonobo, dat vandaag officieel werd opengesteld in ZOO Planckendael, is vijf keer groter dan voorheen en meteen het grootste ter wereld. Bezoekers zien er de dertien mensapen spelen, vlooien, klimmen, ruzie maken en het weer bijleggen. De apen worden gestimuleerd in hun natuurlijk gedrag. Ze kunnen met stokken of andere attributen peuteren in één van de drie termietenheuvels en boomstronken op zoek naar lekkers onder de vorm van mosterd en yoghurt. Het nieuwe verblijf, waaraan twee jaar werd gewerkt, heeft vijf miljoen euro gekost.

Linda Van Elsacker, zoölogisch directeur: ‘Wat we hier hebben verwezenlijkt is het resultaat van de ervaring die we hebben opgedaan na 30 jaar Planckendael en 25 jaar wetenschappelijk werk in Congo. Hier werd een kamp nagebootst waarin we wetenschappers volgen in de jungle. Bezoekers ervaren het echte veldwerk via een avontuurlijk wandelpad en tenten vol onderzoeksmateriaal. Ze klimmen tot hoog in het woud en staan er oog in oog met de bonobo’s. Na het ontbijt gaan de onderzoekers op zoek naar de dieren en ontleden ze hun meststalen. ‘ Als bezoeker kruip je in de huid van de avontuurlijke wetenschapper. In het kamp vind je koffers en kisten, een oude radio, een hut van de rangers tussen de hoge bomen en lianen vol materiaal en het plaatselijke schooltje.

Voorlopig moeten de bonobo’s nog wat wennen aan hun nieuwe binnen-verblijf, dat bestaat uit vier openbare ruimtes en zes – voor de bezoekers onzichtbare – plekken waar ze vrij kunnen rondlopen. Op eigen tempo zullen ze dan – wellicht over enkele weken – ook naar het buitenverblijf kunnen. ‘De verhuis van het oude naar het nieuwe complex hebben we vier maanden voorbereid zodat de bonobo’s vrijwillig konden verhuizen. Op andere plaatsen worden ze dan onder narcose gebracht maar bij ons dus niet. Voor twaalf leverde dat geen problemen op. De dertiende kreeg een lichte, plaatselijke, verdoving.’

ZOO Planckendael is internationale stamboekhouder van deze bedreigde mensapen en Europees coördinator van een kweekprogramma en bepaalt dus over de hele dierentuinwereld welke bonobo er met welke bonobo jongen mag krijgen. In de jaren ‘40 hield de Antwerpse Zoo al bonobo’s. Nadien volgde de verhuis naar Planckendael. In het totaal hebben een tiental dierentuinen bonobo’s in hun collectie. In Planckendael werden al meer dan vijftien baby’s geboren. ‘In de jaren ’90 was er nagenoeg niets bekend over bonobo’s. ZOO Planckendael is voor deze soort wat Jane Goodall is voor chimpansees.’

Zjef Pereboom, manager onderzoek & natuurbehoud van het Centre for Research and Conservation, het onderzoekscentrum van ZOO Antwerpen en ZOO Planckendael: ‘Het nieuwe verblijf heeft de modernste faciliteiten en maakt onderzoek mogelijk dat we niet konden doen in het oude gebouw en dat zeker onmogelijk is in de natuur. Hoe meer dieren, hoe beter de wetenschappelijke steekproef. Onze expertise groeit waardoor we een adviserende rol opnemen naar andere dierentuinen. Wanneer er bijvoorbeeld een gevecht is weten we dat we de bonobo’s niet uit elkaar mogen halen. Dat verbreekt de sociale band; De dieren moeten de gelegenheid krijgen om hun ruzies bij te leggen.’ In het complex is plaats voor 25 bonobo’s zodat er in de loop van de komende jaren nog wel wat dieren zullen bijkomen. (EM/ Foto KMDA)