Kunstenaar Wim De Schamphelaere wil geen fotograaf worden genoemd
EDEGEM – De Antwerpse kunstenaar-Wim De Schamphelaere (°1963) wil geen fotograaf worden genoemd. Hij reist naar plekken als Mali, Madagaskar, Ghana, Ethiopië, Cuba en onbekende Afrikaanse eilandjes als Sao Tomé en Principe. Gisteravond gaf hij voor de tweede maal een rondleiding in Huis Hellemans in de Strijdersstraat in Edegem waar de deelnemers tot meer dan een uur na de ontmoetingstocht met Wim bleven napraten. Wat hij beleeft in één levensjaar maakt een ‘gewoon mens’ gedurende 50 jaar niet mee.
‘Je moet profiteren van het magisch moment waarop je een foto kan nemen. Daarom haat ik de toeristen die dat vlug vlug doen. Ik keer regelmatig terug naar de dorpen, vaak zonder camera. Zo creëer ik een vertrouwensband. Spreek maar van een sociaal proces. Ik kan net zo goed naar een dorpshoofd stappen, hem 500 euro vragen en dan trommelt hij wel een aantal mensen op die ik voor de lens wil krijgen maar dat is niet echt, daar kan ik niet van genieten. Ik begrijp mensen niet die gewoon maar foto’s nemen. Om herinneringen aan je reis te hebben? Die sla je toch op in je hoofd. Wat je niet kan onthouden is de moeite niet waard geweest. Hoe zou jij je voelen indien er constant mensen je beginnen te fotograferen vanaf het moment dat je je deur opentrekt? Misschien zou je de politie wel bellen maar wij vinden het normaal dat we, wanneer we buiten Europa reizen, daar constant mensen liggen te achtervolgen met een fototoestel.’
‘Hetgeen je hier ziet zijn geen foto’s, dat zijn afbeeldingen van mensen. Je gaat ook nooit een aanduiding vinden van waar ik de foto heb gemaakt. Dat is niet belangrijk. Ik heb nooit een opleiding fotografie gevolgd maar heb wel jarenlang aan de ‘lopende band’ gestaan bij General Motors.’ De Schamphelaere maakt niet zomaar foto’s. De meeste werken zijn het resultaat van maandenlang werken en een samensmelting van 800 tot 2 000 kleine foto’s.’
De rondleiding was doorspekt met een eindeloze reeks anekdotes. Een greep: ‘Ik was in Ghana waar mensen tv-toestellen en ijskasten aan het verbranden waren. Toen ik een sigaretje opstak kwamen ze me zeggen dat dit ongezond was. Iandde in Havana op de avond voor de Rolling Stones erop traden. Niemand in Cuba weet wie dat zijn. Zij kennen alleen maar salsa. De eigenaar van een kleine bar vroeg me om ’s avonds langs te komen maar ik voelde me te moe en bleef op mijn hotelkamer. ’s Anderendaags was hij verwonderd dat ik niet was opgedaagd. ‘En dat terwijl de Rolling Stones hier zaten’, beweerde hij. Hij kon het bewijzen aan de hand van selfies. Over een gemiste kans gesproken. Ik ben dan ’s avonds maar naar het concert van Mick Jagger en co gegaan met 1,3 miljoen anderen.’
Tenslotte is ook de ontmoeting met de Afar in Ethiopië de moeite waard. ‘Zij zijn echt de gevaarlijkste mensen ter wereld. Kort voor mijn tocht hadden ze nog Fransen en Italianen gedood, zomaar. Mijn chauffeur en gids verklaarde me gek. Hij zette me op 500 meter van hun hutten af. Toen ze me zagen naderen waren ze op hun hoede, het geweer in de aanslag. Ik spreidde de ene foto na de andere uit en zo kon ik hun vertrouwen winnen en een familieportret maken. Normaal breng ik die dan maanden of jaren later naar hen maar omdat zij voortdurend rondtrekken en ook onderling oorlog voeren, heb ik het in dit geval niet gedaan.’ Meer over het werk van Wim De Schamhaepelere vindt u in ons archief. De tentoonstelling bezoeken kan nog vandaag van 14 tot 17 uur en tijdens het weekend tussen 10 uur en 12u30 en 14 en 17 uur. (EM)