Liesbeth Homans (N-VA Wilrijk): ‘Partijen die mee regeren betalen een prijs’

BRUSSEL – Vijf politici uit de Zuidrand dingen naar de gunst van de kiezer op de Vlaamse N-VA-lijst. Twee komen uit Wilrijk: minister Liesbeth Homans (tweede plaats) en Antwerps schepen Nabila Ait Daoud (31ste plaats), schepen Cindy Vanbaede (26ste plek) uit Kontich en minister Philippe Muyters (lijstduwer) uit Edegem bij de effectieven en Mortsels schepen Ilse Lacante als vijftiende opvolger. In haar kantoor aan de Arenbergstraat in Brussel hadden we een gesprek met Liesbeth Homans,viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Inburgering, Wonen, Gelijke Kansen, Bestuurszaken, Sociale Economie en Armoedebestrijding.

Zelfkennis is het begin van alle wijsheid en daarom vroegen we haar om haar eigen beleid te evalueren. ‘Ik mag in ieder geval zeggen dat er heel wat is verwezenlijk. Neem nu de sociale huisvesting: daar heb ik bijna vier miljard (of 3,86 miljard) in geïnvesteerd, liefst 52procent meer dan de vorige sp.a-minister (Freya Van den Bossche, EM). Door mij is er een komaf gemaakt met de levenslange contracten in de sociale huurmarkt.’

‘Sociale huisvesting is een verhaal van rechten en plechten. Sp.a en Groen waren tegen maar het invoeren van tijdelijke contracten voor nieuwe huurders zorgde ervoor dat de zwakste huurders – die voorheen vaak op de private huurmarkt terecht moesten – sneller toegang krijgen tot de huurmarkt. Kortom, sociale woningen gaan naar hen die ze het hardst nodig hebben. Ik ben zelf opgegroeid in een sociale woning. Maar die heb je niet voor het leven. Het heeft me wel kansen geboden.’

Onder het beleid van Homans werd de gemeenteraad tegelijkertijd een OCMW-raad. Juridisch gezien zijn het wel twee aparte rechtspersonen. ‘Dankzij die maatregel kwam er een einde aan het versnipperde sociale beleid en werd de slagkracht van de lokale besturen vergroot. En het marcheert overal. Toen we dit aankondigden was er een lichte vorm van paniek maar iedereen heeft zich goed kunnen voorbereiden en in geen enkele van de 300 Vlaamse gemeenten zijn er klachten.’

Onder meer door de integratie van het OCMW in de gemeenteraad daalde het aantal politieke mandaten. ‘En dat kunnen er nog meer worden indien de provincies worden afgeschaft. Zowel N-VA als Open Vld willen dat. Omdat de CD&V daar anders tegenover staat hebben we een compromis moeten sluiten waardoor de provincies in eerste instantie nog maar werden afgeslankt maar ik ben ervan overtuigd dat er niets is wat de provincie nu doet – neen, ook niet de aanleg van fietsostrades – dat niet door de gemeenten of Vlaamse Overheid kan worden uitgevoerd. Waarmee ik uiteraard niet wil zeggen dat de provincies slecht werk leveren. Ik geloof in sterkere steden en gemeenten. Bij het afschaffen van de provincies zullen die nog meer bevoegdheden krijgen en – uiteraard – ook meer middelen.’

‘Sociale economie is een sector die heel weinig mensen kennen. Maatwerkbedrijven – en er zijn er verscheidene in de Zuidrand – doen het zeer goed. Ik ben er een aantal gaan bezoeken en wat me telkens opvalt is de arbeidsvreugde van die mensen. Zij willen niet thuis zitten, zij willen iets betekenen voor de maatschappij. Hier heb ik de helft meer geïnvesteerd dan mijn sp.a-voorgangster. Nog niet erg lang geleden kreeg ik een SMS van de directeur van een maatwerkbedrijf. Hij vond me de beste minister van sociale economie die er ooit is geweest. Dat doet goed hoor.‘

VEEL INGEZET OP DIGITALISERING

‘Waar evenmin veel over wordt geschreven zijn ambtenarenzaken. Er zijn 2 000 ambtenaren minder en neen, dat gebeurde niet door naakte ontslagen maar door meer eficiëntie. Door het samengaan en fuseren van agentschappen, en door het centraliseren, kan je al veel doen. Tenslotte heb ik veel ingezet op de digitalisering. De dienstverlening op basis van papieren formulieren werd helemaal herdacht en vereenvoudigd. Mensen moeten zich veel minder verplaatsen, een studiebeurs aanvragen bijvoorbeeld werd een stuk eenvoudiger. Kortom, op alle domeinen die ik onder mij had, heb ik heel veel dingen gerealiseerd. Ik ga niet alles opnoemen want dan heb je geen tijd meer om andere vragen te stellen (lacht). ‘

Wat wel duidelijk is: Homans zou graag na de verkiezingen op dezelfde stoel blijven zitten. ‘Uiteraard moeten we 26 mei afwachten. De kiezer moet spreken. Maar goed, ik steek het niet onder stoelen of banken dat ik dit werk graag doe. Gezien de aard ervan is het ook wel nodig dat iemand die op deze stoel zit, voeling heeft met een stad en de rand.’

Toch was er recent onenigheid over de huurprijs voor sociale woningen die vanaf 1 januari 2020 wordt opgetrokken met gemiddeld 17,13 euro per maand. ‘Dat zeggen de socialisten maar zij liegen. In 2007 besliste de Vlaamse regering om een energiecorrectie door te rekenen: een verhoging van de huurprijs voor wie een energiezuinige woning huurt, een korting voor wie een woning huurt die niet helemaal conform is. Alleen, Van den Bossche heeft dat nooit gedaan.’

‘Ik pas nu die wet toe. De huishuur zal inderdaad ietwat stijgen maar de energiefactuur zal drastisch dalen. Hetgeen je meer betaalt aan huishuur, bespaar je op energie . Ik verzeker je: de huurprijs zal nooit hoger stijgen dan de daling van de energiefactuur. Ik heb van sp.a dus niks te leren. Zij investeerden 2,5 miljard, ik bijna vier miljard.’

Velen weten wellicht dat Liesbeth Homans gemeenteraadslid is in Antwerpen maar niet dat ze in Wilrijk woont. ‘Al jaar en dag. Ik werd er geboren op 17 februari 1973 en ben opgegroeid op het Valaar. Nadien ben ik verhuisd naar de Hulsstraat, aan de Rizla, en nu woon ik nog steeds in Wilrijk.’

Uiteraard kent zij de problematiek rond de A12. ‘Ik kan elke morgen kiezen welke autostrade ik neem: de E 19 of de A 12. Over de afstelling van de verkeerslichten onlangs hoef ik je niks te vertellen. Nu, het kwam wel de zwakke weggebruiker ten goede. Mijn zonen moeten de baan oversteken wanneer ze gaan basketten bij Red Vic. Ik druk hen ook altijd op het hart dat ze niet voorzichtig genoeg kunnen zijn.’

‘Een ondertunneling is goed maar dat duurt heel erg lang en het is bijzonder duur. Hoelang heeft het niet geduurd vooraleer de eerste schop werd geplaatst in verband met Oosterweel? Het was niet echt evident om een compromis te sluiten met al die actiegroepen. De A 12 is ook zo’n project. Hier en daar heeft men al een aantal zwarte punten aangepakt maar het geheel kan je zomaar niet in één-twee-drie omtoveren.’

De districtsburgemeesters (‘Vergeet niet te vermelden dat ik ervoor heb gezorgd dat die term bestaat hé’ (lacht) zijn niet echt tevreden met de werkmiddelen die ze van de stad krijgen. ‘Jaren geleden heeft Antwerpen nu één keer voor deze formule gekozen. Nergens anders werkt men met districten. In Gent hangen alle deelgemeenten af van het centrale stadsbestuur. De districten krijgen wél voldoende middelen voor wat zij moeten doen. Ze zijn onlangs trouwens nog wat opgetrokken. En de formule is uitstekend. Het is niet evident dat iemand uit Wilrijk voor alles naar het hartje van de stad zou moeten gaan.’

‘DE SOCIALISTEN VAN DE CD&V’

De klokt tikt. Nog drie weken en we trekken naar de stembus. Bart De Wever zou tevreden zijn met 30 procent en meer. ‘Ja, dat weet ik. Vergeet niet dat partijen die mee hebben geregeerd, daar altijd een prijs voor betalen. Maar wanneer ik op straat rondloop dan heb ik er een heel goed gevoel bij.’
‘Wij doen geen loze beloftes. Kijk, op 1 mei mogen de socialisten zich gerust eens een keertje profileren maar waar zij nu mee naar buiten kwamen was maar al te gek. Wat de socialisten eerder deze week hebben beloofd kost tien keer de Vlaamse begroting. Jan Segers sloeg in Het Laatste Nieuws nagels met koppen. Te gek. Je moet een beetje realistisch blijven.’

Nochtans is er nog een (rechtse) partij die de N-VA aanvalt. ‘Ik begrijp het Vlaams Belang niet. Door ons zwart te maken vergroot de kans dat we een linkse regering krijgen. En wat zijn we met een regering van communisten (PVDA), bijna-communisten (sp.a), socialisten (CD&V) en Groen? Ik ben tegen het cordon sanitaire maar het Vlaams Belang houdt het zelf in stand? Wat doen zij? Ze sluiten zich op in een kamer en gooien dan zelf de sleutel weg.’

Terwijl de leden van de federale regering elkaar constant in de haren vlogen, werkte de Vlaamse rustig verder. ‘We zitten nu éénmaal met twee culturen, met twee democratieën. Toen Bart Tommelein van de federale regering naar de Vlaamse werd getransfereerd, kwam hij in het begin altijd te laat. Hij was gewend dat een vergadering daar nooit op tijd begint. In Vlaanderen hebben we een regeerakkoord uitgewerkt dat een compromis was van drie verschillende partijprogramma’s. En we zijn op een normale manier met elkaar omgegaan. Ik weet niet of mensen graag politici over de straat zien rollen. De pers wel. Die smult daarvan.’

We hebben nog twee vragen. Eerst over de afscheidnemende Jan Peumans. Hij zal toch door iedereen worden gemist? ‘Zeker weten. Ik ken hem al lang: we zaten bij de Volksunie en stonden aan de wieg van de N-VA. Toen ik in 2004 parlementair medewerker van Bart De Wever werd, gingen we al eens samen een sigaretje roken. Ook dat schept een band. En hij stond altijd klaar om raad te geven. Als voorzitter van het Vlaams Parlement behandelde hij iedereen op gelijke voet. Wellicht was hij nog iets strenger voor de leden van de meerderheid ‘

En: had zij ooit durven dromen dat de N-VA zo groot zou worden? ‘Neen en het is dankzij het kartel met de CD&V dat wij nog bestaan. Dat heeft ons groot gemaakt en gebracht waar we nu staan met alle voor- en nadelen die een grote partij heeft. Je hebt meer macht maar je zit ook met een aantal pseudo-politici die hun kar aanhangen aan de wagon van de grootste. Om volwaardig lid te zijn van de N-VA moet je haar DNA en de geschiedenis kennen en niet vanaf de eerste dag dat je er binnenstapt, je eisen gaan stellen. Zo werkt het niet.’ (EM/Anne Decnock)