Nieuw asbestemmingsgebied is grootste ruimtelijke ingreep op Schoonselhof
Op begraafplaats Schoonselhof werd in mei een nieuw asbestemmingsgebied in gebruik genomen, met urnenvelden, strooiweiden en columbaria voor urnen. Het project omvat een gebied van 21 000 vierkante meter. De architecten ontvingen voor hun ontwerp de Pierre Carsoel prijs van de Koninklijke Academie van België. Schepen voor patrimonium Fons Duchateau (N-VA) huldigde het asbestemmingsgebied vanmorgen officieel in.
Het nieuwe asbestemmingsgebied is de grootste ruimtelijke ingreep op het Schoonselhof sinds het domein een parkbegraafplaats werd. Duchateau: ‘De bestaande structuren voor rustplaatsen na crematie werden aangelegd in de vroege jaren ’80. Nu steeds meer mensen kiezen voor crematie is er nood aan een nieuwe ruimte. Elk jaar nemen duizenden Antwerpenaars hier afscheid van hun dierbaren. De bijzondere landschappelijke en architecturale vormgeving van dit asbestemmingsgebied speelt mooi in op de hedendaagse behoeften bij afscheidsplechtigheden, herdenkingen en rouwbeleving.’
In 2008 werd een Open Oproep-wedstrijd uitgeschreven door de Antwerpse Stadsbouwmeester in samenwerking met Vlaams Bouwmeester, voor de ontwikkeling van het masterplan en voor het ontwerp van een nieuw asbestemmingebied op Schoonselhof. Architect Kristoffel Boghaert uit Gent won met dit project de Pierre Carsoel Prijs 2019 van de Koninlijke Academie voor Schone Kunsten van België.
‘Ik heb me altijd wel geïnteresseerd aan sacrale achitectuur. Ik werkte lang voor andere bureaus en deed museale projecten in Rotterdam en London. Daar heb ik enorm veel ervaring opgedaan. Twaalf jaar geleden begon ik met een eigen bureau. Op een gegeven moment deed ik dan mee aan de Oproep-wedstrijd en werkte ik meer en meer in de religieuze sfeer. Zo ontwierp ik de ziekenhuiskapel in Eindhoven. Ik geef ook nog les architectuur aan de UCL in Doornik, een unieke plaats waar zowel Franse, Waalse als Vlaamse studenten elkaar ontmoeten.’
Op de uitgestrekte en licht glooiende strooiweiden van het Schoonselhof staan afdaken en zitbanken. Een terracotta-muur biedt de mogelijkheid om na een asverspreiding een naamplaatje van de overledene te plaatsen. In het noordelijke deel zijn columbaria met 1 800 nissen rondom een patiotuin. Dit ontwerp biedt de nabestaanden de nodige intimiteit. Alle nissen hebben een tablet waar bloemen of ornamenten kunnen worden geplaatst. In het middendeel zijn verhoogde perken met urnenvelden met 27 00 urnenkeldertjes waarin asurnen worden bewaard. Er werden twee vijfhoekige columbaria in het talud ingeschoven. Het gebied ligt nabij het crematorium zodat de wandelafstand bij afscheidsplechtigheden beperkt is. De gedenkplaatsen sluiten harmonisch aan op het beschermde landschap met zijn geometrische lanen, dreven, grachten en perken omzoomd met hagen.
Boghaert: ‘In het Masterplan voor het Schoonselhof stond duidelijk dat er een asbestemmingsgebied moest komen. Twee van de drie fasen zijn nu afgewerkt. Tijdens de derde fase worden twee bijkomende strooiweiden aangelegd, komen er extra urnenvelden en een spiegelvijver. Die stond zelfs al op het allereerste plan van 1921 maar is er nooit gekomen.’
Boghaert presenteerde meteen een fotoboek, waarin het bekroonde asbestemmingsgebied een prominente plaats krijgt. ‘Het draagt de toepasselijke titel Memory and Moments. Ik liep al lang met het idee om een boek uit te geven over mijn werken, samen met fotograaf Corentin Haubruge, die ook doceert aan de Universiteit van Doornik.’ In Antwerpen zal je het boek onder meer vinden in de Copy Art & Architecture Bookshop in de Nationalestraat.
Antwerps Persbureau
Foto Corentin HAUBRUGE