Nieuw recreatiegebied na sanering van kleiputten van Boom en Terhagen
Er is een belangrijke stap vooruit gezet naar de sanering van de voormalige stortplaatsen in de kleiputten van Terhagen en Boom. De grondeigenaars, De Vlaamse Waterweg en de provincie Antwerpen, leverden een voorbereidende studie af aan OVAM waarin vier saneringsvarianten tegenover elkaar werden afgewogen. Uit deze afweging kwam de eerder gecommuniceerde saneringsmethode die bestaat uit afdekking van de drie storten (asbest-, huisvuil- en gipsstort) en voldoende ophoging zodat herbebossing en herinrichting van het gebied mogelijk worden, als beste variant.
Tractebel maakte deze studie op met daarin de zogenaamde BATNEEC-afweging. Uit de onderzochte en voorgestelde saneringsvarianten kiest de bodemsaneringsdeskundige van OVAM de ‘best beschikbare techniek tegen een redelijke kostprijs’. Dit is het BATNEEC-principe (Best Available Technique Not Entailing Excessive Costs). De afweging omvat zowel het haalbaarheidsonderzoek van de relevante bodemsaneringstechnieken, als de gevraagde multicriteria analyse. Tractebel bezorgde OVAM ook de nodige hydrologische, stabiliteits- en geotechnische informatie. OVAM verklaart zich in een brief aan de eigenaars akkoord met de besluiten in de rapporten.
Historische vervuiling is een belangrijke problematiek, maar schept ook kansen. In de Rupelstreek wil men de vervuilde kleiputten omvormen tot een nieuw gebied met openbaar groen en zachte recreatiemogelijkheden. Samen met de inwoners werd een landschapsontwerp opgemaakt. Om dit te kunnen realiseren zal een grote hoeveelheid zuivere grond worden aangevoerd van de Oosterweelwerven via de Rupel tot aan de kleiputten. Op die manier wordt vervuilend en hinderlijk vrachtwagentransport doorheen de randgemeenten vermeden en blijft de kostprijs van de sanering lager.
In het driemaandelijkse tijdschrift Rupel.blad van Natuurpunt Aartselaar en Rupelstreek schreef Eric De Keersmaecker, voorzitter van laatstgenoemde groep: ‘Voor Natuurpunt Rupelstreek staat het als een paal boven water dat de sanering, in eerste instantie die van het asbeststort, noodzakelijk is, omwille van onze bekommernis voor de volksgezondheid. Ook de sanering van het voormalig huisvuilstort van de stad Antwerpen is nodig. Regenwater kan nu ongehinderd doorsijpelen in de stortmassa en zorgt zo voor uitloging van chemische stoffen naar de omgeving en naar de Rupel. Deze verontreiniging belemmert momenteel een gezonde natuurontwikkeling in het ruimere gebied. ‘
‘Vanaf dag één na de sanering zal de natuur doen wat de natuur altijd doet, het gebied inpalmen met nieuwe natuur. Mits een aangepast natuurontwikkelingsplan en doelgericht natuurbeheer hebben de oude kleiputten alle potenties om een plek te worden met robuuste natuur, waar er plaats is voor droge, niet begroeide terreinen, wat interessant is voor rugstreeppad en bosjes met poelen wat dan weer interessant is voor kamsalamander. Daarenboven biedt dit de al aanwezige natuur die intact blijft de mogelijkheid om zich uit te breiden in het gesaneerde gebied. De biodiversiteit of de veelheid aan soorten zal er met grote sprongen op vooruit gaan. Daarnaast ontstaan er veel mogelijkheden voor de creatie van speelnatuur voor kinderen bij de wijken Bosstraat en Hoek en het dorp Terhagen. Na twintig jaar krijgen we een unieke en mogelijk ook de enige kans om de wanbeslissing van toen om te draaien en de oude kleiputten Boom/Terhagen voor altijd een natuurtoekomst te geven.’
Nu OVAM de saneringsmethode goedkeurde, kan het Milieueffectenrapport (MER) worden afgewerkt en ingediend en daarna de omgevingsvergunning. En dan kan eindelijk werk worden gemaakt van de hoognodige sanering en het landschapsherstel van het gebied. (Antwerps Persbureau / Afbeelding Provincie Antwerpen)