Politiezone Antwerpen presenteert resultaten jongerenbevraging

Als belangrijkste conclusie kunnen we stellen dat 80 procent van de respondenten Politie Antwerpen een positieve score geeft. 13 procent laat zich negatief uit en 7 procent geeft aan de politie van Antwerpen niet te kunnen beoordelen. De gemiddelde score op een schaal van +3 (heel goed) tot -3 (heel slecht) is 1,0.
Uit deze cijfers blijkt dat Politiezone Antwerpen (PZA) geen algemeen probleem van negatieve beeldvorming heeft bij de bevolking. Toch zijn er ook negatieve scores bij ongeveer 1 op de 10 respondenten. Jongeren tussen 16 en 24 jaar blijken zich net iets negatiever uit te spreken over de politie in vergelijking met de groep Antwerpenaren. Er is echter geen verband tussen de migratieachtergrond van de respondent en zijn of haar beoordeling van de politie van Antwerpen. Kortom: de migratieachtergrond heeft geen doorslaggevende invloed op de algemene beoordeling van PZA.
Er is wel een heel duidelijk verband tussen het gevoel correct behandeld te zijn door PZA en de rapportscore die men aan de politie geeft. Hoe groter het gevoel correct behandeld te zijn geweest, hoe hoger de rapportscore die men aan PZA toekent. Gepercipieerd onrespectvol taalgebruik en bevooroordeeld gedrag door de politie hebben een negatief effect op de PZA-rapportscore.

Ervaringen met onrespectvol taalgebruik door Politie Antwerpen, rechtstreeks meegemaakt of onrechtstreeks, stellen zich vooral bij de respondenten van 16 – 24 jaar. 8 procent van de respondenten zonder migratieachtergrond heeft zelf te maken gehad met onrespectvol taalgebruik van de politie van Antwerpen tegenover 11 procent van de respondenten met migratieachtergrond. Dit verschil is niet significant.

6 procent van de respondenten geeft aan zelf te maken te hebben gehad met bevooroordeeld gedrag door medewerkers van PZA. 18 procent van de respondenten die zelf te maken hebben gehad met bevooroordeeld gedrag, geeft een zeer slechte rapportscore, wat significant meer is dan de andere respondenten. Respondenten met een migratieachtergrond geven meer aan dan respondenten zonder een migratieachtergrond dat ze te maken hebben gehad met bevooroordeeld gedrag van PZA tegenover hen, er meer getuige van zijn geweest, en meer directe familie en dichte vrienden die dit hebben meegemaakt. Respondenten zonder migratieachtergrond zeggen dit meer te weten van lezen, horen of zien in de (sociale) media.

Professioneel profileren

We vroegen in de bevraging ook of de respondenten het afgelopen jaar contact hadden met de politie van Antwerpen, onder andere om zicht te krijgen op het fenomeen van etnisch profileren. Uit de bevraging blijkt dat respondenten met een migratieachtergrond significant meer antwoorden identiteitscontroles te krijgen, nl. 14 procent van de respondenten met migratieachtergrond ten opzichte van 7 procent zonder migratieachtergrond. Andere redenen waarom de respondenten met de politie in contact kwamen, waren bijvoorbeeld om hulp te vragen, om iets te melden, bij een verkeerscontrole, als getuige of als verdachte.

PZA werkt sinds 2019 een aanpak uit rond professioneel profileren om het fenomeen van etnisch profileren tegen te gaan. Door de focus te leggen op een kwaliteitsvolle, correcte manier van controleren, wordt er vermeden dat politiemedewerkers in de valkuil van etnisch profileren trappen of dat gecontroleerde personen de perceptie krijgen van een onrechtvaardige of discriminerende controle. Het inzetten op bewustwording van de impact van controles op personen en groepen, het scherp stellen van de richtlijnen in een handelingskader, en het benchmarken van initiatieven van politiezones, middenveldorganisaties en academici in binnen- en buitenland dragen bij aan het professioneel profileren door onze medewerkers. PZ Antwerpen werkt hiervoor samen met andere grote politiezones.

Uniek onderzoek

Dit onderzoek is in verschillende opzichten uniek. Nog nooit eerder bevroeg een Belgische politiezone de jongeren zelf over dit thema en op deze schaal. Meestal wordt de kennis over jongeren gehaald uit wat we lezen over hen. Politiezone Antwerpen gaf de jongeren via deze bevraging de kans om zelf hun kennis over, ervaring met en mening over de politie te uiten. Bovendien was het voor de dienst diversiteit van Politie Antwerpen belangrijk om via deze enquête een onderscheid te kunnen maken tussen jongeren met een migratieachtergrond en zonder een migratieachtergrond. Jongeren met een migratieachtergrond zijn zij die zelf of een van hun ouders een andere geboortenationaliteit hebben. Uiteraard werden ook leeftijd en geslacht bevraagd. Dit maakt dat de dienst diversiteit heel gericht informatie kon ophalen bij de jongeren, om daarna zijn beleid hierop af te kunnen stemmen.
Dit onderzoek sluit aan op een kwalitatieve bevraging door onderzoeksbureau Ipsos in 2018. Daarbij werden interne en externe stakeholders van de dienst diversiteit bevraagd. De interne stakeholders waren eerste- en tweedelijnsmedewerkers en leidinggevenden van de politie van Antwerpen en stedelijke partners. Extern ging het om verenigingen en middenveldorganisaties actief rond geloof, kansarmoede, migratieachtergrond en jongeren. In deze fase werd tijdens kwalitatieve interviews bevraagd hoe zijzelf en hun leden tegenover PZA staan. Hieruit bleek al dat de relatie met jongeren een belangrijk speerpunt diende te zijn voor PZA. Daarom werden in het tweede onderzoeksluik de jongeren zelf aan het woord gelaten.

Diversiteitsbeleid

Beide onderzoeken helpen de collega’s van de dienst diversiteit om hun beleid verder vorm te geven. Nog voordat het onderzoek door Made4it werd uitgevoerd, benoemde de dienst diversiteit in het beleidsplan 2019 – 2024 de doelgroep jongeren als één van de zes prioriteiten. De andere prioriteiten zijn professioneel profileren, alternatieve maatregelen, taalgebruik en bejegening, partnerschappen en de rol van het middenkader. Het beleidsplan gaat voort op de uitbreiding van de diversiteitswerking die onder huidig korpschef Serge Muyters, gesteund door het stadsbestuur, werd geïmplementeerd. De volledige beleidsnota kan je vinden op www.politieantwerpen.be/diversiteit.
Jongeren zijn een belangrijke doelgroep voor PZA. We bekijken jongeren als een zeer diverse groep. We hebben oog voor de verschillen in etniciteit, geaardheid, geslacht, handicap, religie, sociale afkomst … Het betrekken en activeren van jongeren en jeugdwerkingen, hen informeren over politie, over rechten en plichten en laten participeren in projecten, zorgt ervoor dat de leefwereld van politie en van jongeren(werkingen) dichter bij elkaar komen. Dit draagt bij tot een wederzijds vertrouwen, geloofwaardigheid en een positieve relatie.

Mag da?-campagne

Op 7 januari 2019 lanceerde PZA de website www.magdapolitie.be en startte er een campagne op verschillende socialemediakanalen zoals Instagram en Facebook. Via deze website krijgen jongeren een juridisch correct antwoord op veel voorkomende vragen waarmee zij zitten. De antwoorden zijn afgestemd op hun leefwereld door rekening te houden met o.a. de taal en de vorm. We gaan hierbij geen taboe uit de weg, ook moeilijke thema’s zoals identiteitscontroles of klachten tegen medewerkers brengen we ter sprake. De thema’s werden zorgvuldig gekozen, zodat we gericht kunnen informeren en misverstanden de wereld uit kunnen helpen. Jongeren krijgen via deze website ook zelf de kans om vragen te stellen over hun rechten en plichten.

Rekrutering

Politiezone Antwerpen wil een herkenbare politiezone zijn voor de Antwerpse samenleving. De wervingscampagne Anders en het daaraan gekoppelde eigen rekrutering- en selectietraject, waarbij kandidaat-politiemedewerkers zeker zijn van het een plaatsje in het Antwerpse politiekorps, helpt hierbij. Op die manier proberen we gemotiveerde Antwerpse jongeren aan te trekken die voeling hebben met de stad waarin ze hun job zullen uitoefenen.

Structurele opleidingen en themadagen

De dienst diversiteit streeft ook naar een goed vormingsaanbod aan relevantie opleidingen en trainingen voor alle medewerkers van Politie Antwerpen. Terwijl de ene opleiding kennisoverbrenging tot doel heeft, zal de andere training zich meer richten naar bewustwording en attitude. Sommige opleidingen vinden plaats in een leslokaal, maar ook heel wat vormingsmomenten zijn praktijkgericht. Met deze kennis en tips & tricks kunnen medewerkers meteen aan de slag op de werkvloer en op het terrein. T

Taalgebruik en houding

Correct en beleefd taalgebruik en een professionele houding zijn ook aandachtspunten van de dienst diversiteit binnen de afdeling kwaliteitszorg. De perceptie door burgers over de externe dienstverlening van politie maar ook de samenwerking tussen collega’s onderling worden in belangrijke mate beïnvloed door de manier waarop er gecommuniceerd wordt. Dit is zeker het geval wanneer we het over het thema diversiteit hebben. Door verder te werken aan bewustwording van het belang van correct taalgebruik wordt er niet alleen bijgedragen aan kwaliteitsvolle dienstverlening, maar ook aan goede verstandhoudingen op de werkvloer.

Klachtenbehandeling

Politiezone Antwerpen beschikt over verschillende kanalen waar klachten van burgers over het optreden van de politie gemeld kunnen worden. Denk maar aan de dient klantenmanagement en de dienst intern toezicht. Ook wanneer er op de werkvloer zelf, onderling tussen collega’s, bepaalde zaken mislopen, kunnen collega’s dit melden. Hiervoor werd in 2019 het contactpunt kwaliteitszorg in het leven geroepen. De basisprincipes rond diversiteit worden bij de start van de loopbaan van de politiemedewerker meegedeeld via het diversiteitscharter.

Samengevat

De twee onderzoeksrapporten hebben bevestigd dat de ingeslagen weg door de medewerkers van de dienst diversiteit alvast de juiste is. Maar tegelijk geeft het ook nieuwe inzichten voor het diversiteitsbeleid voor de komende jaren.