Rector waarschuwt Vlaanderen niet te besparen op Hoger Onderwijs
ANTWERPEN –Op de eerste donderdag van het academiejaar staat de plechtige opening van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen op de agenda. Vanochtend trokken universiteit en hogescholen naar de Stadsschouwburg op het Theaterplein. Burgemeester Bart De Wever (N-VA) was een nieuwe Vlaamse regering aan het samenstellen en werd vervangen door schepen Jinnih Beels (spa.). De academische rede werd uitgesproken door rector Herman Van Goethem, die een waarschuwing had voor de nieuwe Vlaamse regering.
Beleidsinstanties publiceerden sinds de verkiezingen rapporten met het oog op regeringsonderhandelingen. Van Goethem: ‘In de niet-aflatende stroom viel op één punt grote eensgezindheid te noteren: het Vlaams secundair onderwijs dat zich in Europa lange tijd bij de top bevond, verliest nu gaandeweg deze positie. Het onderwijs staat voor grote uitdagingen en Vlaanderen zet daar ook op in. De instroom van de HBO5-opleidingen in de hogescholen onder de vorm van nieuwe graduaatsopleidingen is een mijlpaal in de verdere optimalisering van het hoger onderwijs. Ik hoop oprecht dat de nieuwe Vlaamse regering de in-kanteling van de HBO5-opleidingen naar behoren zal financieren. De OESO merkt op dat de Vlaamse Overheid slechts 1,3 procent van het Vlaamse BRP in het Hoger Onderwijs investeert, terwijl het OESO-gemiddelde 1,6 procent bedraagt. Ze laat ook niet na erop te wijzen dat de investeringen in de studenten Hoger Onderwijs in Vlaanderen tussen 2008 en 20015 terugliepen met zeven procent. Als de Vlaamse overheid verder wil bezuinigen op Hoger Onderwijs dan is dat een foute keuze. We kunnen tevens niet voorbijgaan aan het gegeven dat de performantie van het Vlaamse lager en secundair onderwijs er in vergelijking met de Europese landen op achteruitgaat terwijl ook het kleuteronderwijs met problemen heeft te kampen. Met name is er een achteruitgang in taal en wiskunde.’
Vlaanderen doet het ook voor het socio-economische aspect beduidend slechter dan zeer vele OESO-landen. ‘Hoe minder witte Belg en hoe armer, hoe slechter je het in Vlaanderen doet op school en dat terwijl de best presterende onderwijssystemen in de OESO-landen precies systemen zijn met een hoog aantal studenten met migratieachtergrond. In de EU doen alleen Spanje en Griekenland het slechter. Hoe zwakker het onderwijssysteem, hoe groter de kans op armoede. De tewerkstellingsgraad van mensen met migratieafkomst is bij de laagste in de hele EU. Het risico op armoede als niet EU-burger is nergens groter dan bij ons. Alleen Zweden presteert nog slechter. Dit alles wijst op systeemfouten.’
De gemeten daling in de kennis bij jongeren doet zich voor in alle thuistaalgroepen. ‘Ook de andere landen hebben te maken met immigratie maar toch kennen ze niet die relatieve achteruitgang. Vlaanderen meet onvoldoende systematisch de eigen onderwijskwaliteit. We kunnen enkel voorstander zijn van regelmatige, gevalideerde net-overschrijdende kwaliteitstoetsen in het secundair onderwijs. Komen die er niet dan zal de erosie van het leerplichtonderwijs uiteindelijk ook de kwaliteit van het hoger onderwijs aantasten. Ook in het Hoger Onderwijs stellen we vast dat het aantal bachelor-studenten dat binnen de drie jaar in Vlaanderen zijn diploma behaalde een duidelijk dalende trend vertoont. Tussen 2009 en 2016 is dit gezakt van 33,64 naar 29,02 procent. Ijkingstoetsen zijn zinvol voor richtingen die een specifieke voorkennis vragen. De uitbouw van een voor iedereen bereikbaar traject van levenslang leren is een gezamenlijke opdracht van de overheid, de bedrijven, het middenveld, individuen en de hogere onderwijsinstellingen.’ (EM)