Wilrijkse studie naar nieuw vaccin tegen polio zit in een stroomversnelling
WILRIJK – Polio moet de wereld uit en daarvoor is een nieuw vaccin nodig. UAntwerpen Campus Drie Eiken in Wilrijk testte in 2017 twee kandidaat-vaccins in het containerdorp Poliopolis (zie foto UAntwerpen). De resultaten zijn veelbelovend: de twee vaccins kunnen als veilig en immunogeen worden beschouwd. Dat bericht het medische toptijdschrift The Lancet.
De definitieve uitroeiing van polio komt dichterbij, maar in landen als Afghanistan, Pakistan en Nigeria komt de ziekte nog voor. In 2018 werden er 33 gevallen gerapporteerd. Professor Pierre Van Damme van het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties (UAntwerpen): ‘Het huidige drinkbare vaccin heeft polio in de meeste landen een halt kunnen toeroepen Maar in uitzonderlijke gevallen kan dit vaccin een vorm van de ziekte veroorzaken. Om de laatste stap naar een poliovrije wereld te zetten en het doel van het Global Polio Eradication Initiative (GPEI) te realiseren, is er dus een nieuw vaccin nodig.’ Een conglomeraat van onderzoekers ontwikkelde twee nieuwe kandidaat-vaccins. Vooraleer die op het terrein kunnen worden ingezet , moeten ze uitgebreid worden getest. In 2017 voerde het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties een unieke studie uit met de twee vaccins. Twee groepen van vijftien vrijwilligers leefden 28 dagen lang in volstrekte quarantaine in het containerdorp Poliopolis op de Universiteit Antwerpen. Alles werd gefinancierd door de Bill & Melinda Gates Foundation.
De studie verliep vlot. De analyse van de onderzoeksresultaten maakt nu ook duidelijk dat de twee geteste kandidaat-vaccins veilig en immunogeen zijn. Dat blijkt uit een paper die werd gepubliceerd in het vaktijdschrift The Lancet. ‘Beide vaccins werden goed verdragen zonder noemenswaardige nevenwerkingen. Ze zorgen alle twee voor een prima immuun-antwoord, met vorming van de nodige neutraliserende antistoffen, en seroprotectie na de vaccinatie. Het vaccinvirus was bij respectievelijk vijftien op vijftien (100 procent) en dertien op vijftien (86,7 procent) van de deelnemers detecteerbaar in de stoelgang van de vrijwilligers. Terugkeer naar neurovirulentie was laag voor de vaccinvirussen geïsoleerd uit de stoelgang van de vrijwilligers. Sequentiëring van het vaccinvirus uitgescheiden in de stoelgang toonde geen verlies van attenuatie bij beide kandidaat-vaccins.’
De resultaten van de eerste onderzoeksfase zijn dus veelbelovend. Ondertussen lopen al twee opvolgstudies naar de kandidaat-vaccins. Het CEV test ze samen met collega’s van de UGent bij 232 gezonde volwassenen tussen achttien en 50 jaar. ‘En in Panama worden dit jaar jonge kinderen en zuigelingen gevaccineerd, zodat men tegen eind 2019 gegevens heeft in de verschillende leeftijdsgroepen met deze kandidaat-vaccins.’ Dr. Ananada S. Bandyopadhyay, Senior Program Officer bij de Gates Foundation: ‘Dankzij een bijzondere samenwerking over de continenten heen, tussen wetenschappers, vaccinproducenten en andere stakeholders, komt de realisatie van een nieuw oraal poliovaccin – het eerste nieuwe vaccin in meer dan zestig jaar – nu snel dichterbij. Uiteindelijk zal het aan de Wereldgezondheidsorganisatie zijn om te beslissen hoe en wanneer deze vaccins worden ingezet.’ Polio is een zeer besmettelijke ziekte veroorzaakt door een virus dat het zenuwstelsel kan binnendringen en permanent verlamming kan veroorzaken. Dankzij vaccinatie-inspanningen is het aantal poliogevallen per jaar gedaald met 99 procent in vergelijking met het begin van het wereldwijde polio-uitroeiingsinitiatief in 1988. (EM)