Zuidrand positieve uitzondering in dossier rond verloop publieke grond
EDEGEM – Apache, het digitaal nieuwsplatform dat zich toelegt op onderzoeksjournalistiek, werkte, samen met lokale journalisten, aan een reeks verhalen rond de verkoop van publieke gronden door Vlaamse steden en gemeenten. Zo verkochten ze op drie jaar tijd 32 vierkante kilometer grond. De opbrengst steeg van ongeveer 22,7 miljoen euro in 2013 naar 153,2 miljoen euro in 2017.
Maar er is ook goed nieuws. De resultaten werden gisteravond voorgesteld in Edegem en laat de Zuidrand nu net de plek zijn waar het wel goed loopt. Afgelopen legislatuur verkocht het OCMW van Antwerpen ruim 65 hectare grond in onze regio. Dankzij een gemeenschappelijke visie op open ruimte en intensief overleg kreeg een coalitie van lokale besturen, natuur- en landbouwverenigingen voor elkaar wat elders zo moeilijk blijkt: de grond in publieke handen houden.
De boerderij en de gronden van de Gasthuishoeve (zie foto Erfgoedzuidrand) in Hove waren al eeuwenlang eigendom van het OCMW van Antwerpen. Vroeger verzorgde de boerderij de voedselvoorziening voor de gasthuizen in de stad. Toen het OCMW in 2013 aanklopte bij de boer viel die haast achterover: voor de boerderij en de bijna 40 hectare grond klom de vraagprijs boven het miljoen. Dankzij het project BORAZ (Beleefbare Open Ruimte Antwerpse Zuidrand), een samenwerkingsverband tussen de Vlaamse overheid, de provincie, acht gemeenten in de Antwerpse Zuidrand en verschillende organisaties waaronder Natuurpunt en boerenorganisaties, slaagde men erin open ruimte te vrijwaren en het Uilenbos te verbinden met de Gasthuishoeve, waarbij elke functie behouden bleef. Hof Ter Linden in Edegem werd in 2012 dan weer aangekocht van private eigenaars door Kempens Landschap, de gemeente en het agentschap Natuur en Bos.
Griet Ceelen van de Vlaamse Landbouwmaatschappij: ‘Op tien jaar tijd verdrievoudigde de prijs. door de verstedelijkingsdruk. Het verkavelingsbeleid van de regering mag vrij soepel worden genoemd. De stad Gent mocht hierdoor 60 miljoen inkomsten bij inschrijven. Daar verkocht men zowat 1 111 hectare landbouwgrond, Leuven deed 700 hectare van de hand en Antwerpen zowat 70 procent van haar buitengebied. ‘De bedoeling is duidelijk’, stelt men bij Apache. ‘Men streeft naar winstmaximalisatie en vaak gaat het om beleidskeuzes. Brugge bezit nu ruim 1 300 hectare van de bossen in de provincie Luxemburg en twaalf Limburgse steden en gemeenten komen voor in de top twintig van de grootgrondbezitters met Lommel op kop. De overheid werkt speculatie op landbouwgronden of oneigenlijk gebruik in de hand. De grondenbanken, die toekijken op het beheer van de gronden, spelen een mindere rol dan in het buitenland. Dat moet anders.’
Deze zomer werkt Apache, samen met haar lokale journalisten rond de publiek-private samenwerking van zwembaden en worden prijzen, openingsuren en arbeidsomstandigheden onder de loep gehouden. (EM)